TCC Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Uzman Bilgisini Kullanma Yetkisini Onadı

Uyuşmazlık
Taraflar, 10 Kasım 2022 tarihli JCT Design and Build sözleşmesi kapsamında İngiltere’de bir alışveriş ve eğlence merkezi inşaatı için anlaşma yapmıştır. İnşaat  tamamlandıktan sonra ödeme talepleri, süre uzatımı (EOT) ve gecikme cezaları (LADs)  konusunda ihtilaf çıkmıştır. Uyuşmazlık,  Uyuşmazlık Çözüm Kuruluna (adjudicator) taşınmıştır.

Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Kararı  (17 Ocak 2025)
– Davalının ödeme bildiriminde davacı lehine eksik değerleme yapıldığı tespit edilmiştir.
– Davacı, süre uzatımına hak kazanmış olup bu nedenle davalının gecikme cezası talebi
azaltılmıştır.
– Davacı ayrıca askıya alma masrafları ve bazı ek maliyetlere hak kazanmıştır.
– Sonuç: Davalının, davacıya 541,880.12 £ + KDV + %10 faiz ödemesine hükmedilmiştir.

İşverenin İtirazı
Uyuşmazlık Çözüm Kurulu iş değişikliklerini (Variations) değerlendirirken yeni fiyat belirlediğini,  ayrıca farklı ölçüm yöntemleri kullandığını ileri sürmüştür. Bu durumun adil yargılama (natural justice) ilkesine aykırı olduğunu savunmuştur. Ayrıca Uyuşmazlık Çözüm Kurulunun gerekçelerinin yetersiz olduğu, bu  nedenle kararın uygulanamayacağı iddia edilmiştir.

Yüklenici Savunması
Uyuşmazlık Çözüm Kurulu, tarafların sunduğu belgeler ve sözleşme hükümleri doğrultusunda uzmanlığını kullanma yetkisine sahiptir. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu belirlediği fiyatlar çoğu durumda davalı lehine sonuç  doğurmuştur. Davalının iddiaları aşırı detaycı olup, kararın sonucunu değiştirecek düzeyde  esaslı bir haksızlık bulunmamaktadır.

Mahkeme’nin Değerlendirmesi
Uyuşmazlık Çözüm Kurulunun görevi, tek tek fiyatlar değil toplam hakediş bedelini belirlemekti. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu tarafların sunduğu veriler ışığında farklı oranlar kullanması, adil yargılama ihlali sayılmamıştır.

Sonuç
Mahkeme, Uyuşmazlık Çözüm Kurulu kararının geçerli ve uygulanabilir olduğuna hükmetmiştir. Davacının  talebi kabul edilmiş; davalının davacıya ödemeyi yapmasına yönelik icra kararı verilmiştir.

EQUITAS Görüşü

Bu karar, mahkemelerin Uyuşmazlık Çözüm Kurulu (adjudicator / Dispute Adjudciation Board/ Dispute Board) kararlarına müdahale etmede oldukça sınırlı davrandığını göstermektedir. Somut olayda davalının itirazları  yetersiz bulunmuş, Uyuşmazlık Çözüm Kurulu kararı aynen uygulanmıştır.

İnşaat uyuşmazlıklarının mahkeme öncesi bağlayıcı bir karar vermek üzere Uyuşmazlık Çözüm Kuruluna (adjudciator) iletilmesi İngiliz hukukunun gerekliliğidir. FIDIC Sözleşmeleri’ndeki DAB- DAAB mekanizmasının yansıması mahiyetindeki bu uygulama ve TCC’nin son kararı sektörel kapsamda ‘pay now argue later’  presnibinin bir kez daha onaylanması manasını taşımaktadır.

Her uyuşmazlık ve davanın kendi unsurları içerisinde değerlendirilmesi gerekliliğini göz ardı etmeksizin, genel bir ifadeyle İnşaat Sözleşmelerinde Uyuşmazlık Çözüm Kurullarının kendi bilgi ve uzmanlıklarını kullanarak gecikme, ilave maliyet ve zararın hesaplanması konularında verecekleri kararların yetki itirazına takılmasının zor olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.